Serbest Bölgeler, en basit tanımla kurulmuş olduğu ülkenin siyasi sınırları içerisinde olmakla birlikte vergi, gümrük ve dış ticaret mevzuatı açısından ekonomik sınırları dışında sayılan; sınai ve ticari faaliyetler için daha geniş muafiyet ve teşviklerin tanındığı ve fiziki olarak ülkenin diğer kısımlarından ayrılmış bulunan alanlardır. Bu bölgelerin pratikteki en önemli özelliği bulunduğu ülkede geçerli ticari, mali ve ekonomik alanlara yönelik hukuki ve idari düzenlemelerin bu bölgelerde uygulanmaz veya kısmen uygulanır oluşudur. Serbest Bölgeler yabancı sermaye yatırımlarını ve dış ticareti arttırmak, yerli üreticilerin dünya piyasalarındaki fiyattan hammadde ve benzeri maliyetleri sağlayarak uluslararası rekabet güçlerine katkıda bulunmak, ihracata dönük sanayilerin gelişmesini teşvik ederek ihracatı, döviz girişini ve istihdamı arttırmak, gelişmiş üretim ve yönetim tekniklerinin yurtdışından getirilmesiyle ekonomik standartları yükseltmek amacıyla kurulurlar.
Serbest bölgelerde, Yüksek Planlama Kurulu tarafından uygun görülen her türlü sınai, ticari ve hizmetle ilgili faaliyetler yapılabilir. Üretim, Alım-satım, Depo işletmeciliği, İşyeri kiralama, Montaj-demontaj, Bakım-onarım, Bankacılık, Sigortacılık, Kıyı bankacılığı, Finansal kiralama gibi alanlar Serbest Bölge dahilinde icra edilebilir.
Üretim konulu faaliyet gösteren serbest bölge mensuplarının imal ettikleri ürünlerin satışından elde ettikleri kazançları, Avrupa Birliği üyeliğinin gerçekleşeceği yılın vergileme dönemi sonuna kadar Gelir veya Kurumlar Vergisinden istisnadır. Serbest bölge mensubu olmak yalnızca bu yönüyle yıllık yaklaşık %25 bir kâr sağlamaktadır. Serbest bölgelerde üretilen ürünlerin FOB maliyetinin en az %85’ini yurt dışına ihraç eden kullanıcıların istihdam ettikleri personele ödedikleri ücretler gelir vergisinden müstesnadır. Üretim faaliyetinde bulunan serbest bölge kullanıcılarının, serbest bölgelerde gerçekleştirilen faaliyetlerle ilgili olarak yapılan işlemleri ve düzenlenen kağıtları damga vergisi ve harçlardan müstesnadır. Üretim faaliyeti dışındaki konularda faaliyet gösteren Serbest Bölge mensuplarının vergi muafiyeti hususu ise çeşitli ihtimallere göre farklılık göstermektedir.
Serbest bölge faaliyetlerinden elde edilen kazanç ve gelirler, hiçbir izne tabi olmaksızın Serbest Ticaret Bölgesi dışına ve hatta Yurtdışına serbestçe transfer edilebilmektedir.
Serbest bölgeler ile Türkiye’nin diğer yerleri arasında yapılan ticarette dış ticaret rejimi hükümleri uygulanır. Türkiye’den serbest bölgeye satılan mallar ihracat, serbest bölgeden Türkiye’ye satılan mallar ise ithalat olarak tanımlanır ve ilgili hukuk rejimine tabii tutulur. Serbest bölge kullanıcıları Türkiye’den ihraç fiyatına mal ve hizmet satın alabilirler. Bunun en önemli avantajı KDV ödenmeyecek oluşudur. Diğer taraftan, serbest bölge ile diğer ülkeler ve diğer serbest bölgeler arasında dış ticaret rejimi hükümleri uygulanmaz.
Serbest bölgeye getirilen Türkiye veya AB menşeli ya da buralarda serbest dolaşımda bulunan malların, Türkiye’ye veya AB üyesi ülkelere girişinde gümrük vergisi ödenmez. Ayrıca üçüncü ülke menşeli malların serbest bölgeye girişinde ve bu malların Türkiye veya AB üyesi ülkeler dışındaki üçüncü ülkelere gönderilmesi halinde de gümrük vergisi ödenmez. Serbest bölgeler, “Türkiye-AB Gümrük Birliği’nin” parçası sayıldığından, bölgelerden Türkiye veya AB menşeli ürünler ile Türkiye’de serbest dolaşım durumunda bulunan ürünlerin AB’ye gönderilmesi mümkündür. Serbest bölgelerden Türkiye’ye yönelik mal satışına ve serbest bölge ile diğer ülkeler arasında yapılacak ticarete kısıtlama getirilmemiştir.
Serbest bölgede sağlanan teşvik ve avantajlardan yerli ve yabancı bütün firmalar eşit olarak yararlanır. Serbest bölgelerdeki faaliyetlerle ilgili her türlü ödeme dövizle yapılır. Bu da serbest bölgede yürütülen faaliyetlerin, enflasyondan azami düzeyde korunmasını sağlar.
Mallar serbest bölgede süre sınırlaması olmaksızın kalabilir.
Serbest Bölgeler, özel sektör tarafından işletildiğinden başvuru ve başvuru sonrası işlemler bürokrasiden olabildiğince arındırılmış durumdadır.
Muhasebesel ve iktisadi açıdan kendine has özellikler barındıran Serbest Ticaret Bölgeleri, hukuki olarak da diğer ticari teşebbüslerden ayrışır. Serbest Bölgelerin, hukukumuzun çeşitli alanlarına ilişkin istisnaları bulunmaktadır. Bu durum serbest bölgelerin; kuruluş, işleyiş ve yönetilişinde uzman desteği almayı neredeyse zorunlu kılmaktadır. Sürecin başından itibaren Hukukçu desteği ile sürdürülmesi, daha sonra meydana gelebilecek hata ve eksiklikleri asgari düzeye indirecektir.
Genel hatlarıyla bilgi verilen bu husus veya başka konularda, avukatlarımızdan hukuki destek almak için sitemizin iletişim bölümünü kullanabilir veya yüz yüze görüşmek için ofisimizi ziyaret edebilirsiniz. Randevu talebi için tıklayın.
